Bafuputsi ba Univesithi ea Dalhousie ba batla barupeluoa ba lilemo li 18 ho isa ho 25 bakeng sa phuputso e mabapi le litlamorao tsa vaping.
"Ho bua 'nete, re ke ke ra emela lilemo tse mashome a mane ho fumana hore na mouoane o kotsi ho batho," ho boletse Sanja Stanojevic, ngaka ea mafu a matšoafo le e mong oa bangoli ba thuto.
Ho ea ka Stanojevic, vaping e ncha haholo 'me e se e tumme, haholo-holo har'a bacha le bacha.
O boletse hore Maritimes e har'a basebelisi ba phahameng ka ho fetisisa.
Ho latela phatlalatso ea boralitaba e tsoang ho Statistics Canada ho tloha nakong ea selemo se fetileng, ka 2021, 13% ea bacha ba Canada, ba lilemo li 15 ho isa ho 19, le 17% ea bacha, ba lilemo li 20 ho isa ho tse 24, ba lumetse hore ba na le mouoane bonyane hang nakong ea matsatsi a 30. pele ho thuto.
Ha ho bapisoa, har’a batho ba Canada bao ho entsoeng phuputso ho bona ba neng ba le lilemo li 25 kapa ho feta, peresente e ne e le 4%.
Ho ea ka Statistics Canada, New Brunswick e tlalehile sekhahla se phahameng ka ho fetisisa sa mouoane ho 9%, se lateloa ke Prince Edward Island ka 8%.
Stanojevic o re ho na le liphuputso tse ling tse fanang ka maikutlo a hore vaping e na le litlamorao tse kotsi.
Se etsahalang methating ea pele ea tsamaiso ea phefumoloho ha e e-so bonoe.
O boletse hore lipolao tse 'maloa tsa US ka 2019 li ne li amahanngoa le mouoane, empa tsena li bakoa ke batho ba eketsang lintho ho li-vaporizer tsa bona.
Kaha mahlale a mang ao re nang le ona a ntse a sa khone ho bona phapang eo, ho thata haholo ho utloisisa hore na hantle-ntle ho etsahalang.
Lipatlisiso li bonts'a hore li-vapers li tlalehile ho ba le mathata a mangata a phefumoloho, ho boletse Stanojevic.
Hangata ba ba le mathata a ho hema 'me ba atisa ho khohlela ho feta mamina.
Leha ho le joalo, "ho thata haholo ho tseba mefuta e fapaneng" litekong tse tloaelehileng tsa spirometry lung.
Spirometry e bala phefumoloho ea hau ha o ntse o lekanya hore na o ntša moea o kae le hore na o ntša moea o kae.
O ile a bolela hore le hoja tlhahlobo e ne e le ntle haholo, e tsepamisitse maikutlo holim'a litsela tse kholo tsa moea, tse neng li tla emela kutu ea matšoafo e le sefate.
"Pele re qala ho hlokomela phapang e joalo, motho o tlameha ho kula haholo 'me a be le tšenyo e kholo ea matšoafo, haholo-holo ho litsela tse kholo tsa moea."
O ile a bolela hore ho nka lilemo tse 40 ho tsoela pele ho pepesehela mosi oa sakerete ho hlokomela liphetoho tse etsahalang ka tsela eo.
Ho ea ka Stanojevic, thuto ea Dalhousie e sebelisa mofuta o fapaneng oa tlhahlobo ea ho phefumoloha ho leka le ho tlaleha se etsahalang pejana. E hlahloba mokhoa oa phapanyetsano ea khase matšoafong.
Phapanyetsano ea khase e etsahala "hole le lekala leo le leholo" ka "teeny little" airways.
O boletse hore mats'oafo a phetseng hantle a ka fapanyetsana moea oohle oa 'ona ka mehala e mehlano ho isa ho e tšeletseng, kapa phefumoloho e leshome ho isa ho e leshome le metso e mehlano.
Ho nka nako e telele hore matšoafo a lemetseng a fetole ka ho feletseng khase ea 'ona.
Haeba litsela tsa hao tse nyenyane tsa moea li senyehile ’me u e-na le lebali kapa ho ruruha hoo ho etsang hore ho be thata hore li bulehe, moea o ka ’na oa qabelloa likarolong tse ling tsa matšoafo a hao. Liteko tseo re li sebelisang li ntse li tsoela pele. ”
Ho ea ka Stanojevic, tlhahlobo ea phefumoloho e 'nile ea sebelisoa ho tloha lilemong tsa bo-60' me e bontšitse hore e "mamela haholo" ho lemoha liphetoho ho bana ba nang le mathata a ho hema a sa foleng qalong.
Ntle le moo, eena le balekane ba hae ba lumela hore e lokela ho supa tsela ea boithuto ba nako e tlang le ho bona hore na kotsi e bakoa ke mouoane.
O hlalositse hore kaha ho bonolo ho ba thaotha, ba qala ka baithaopi ba lilemo tse 18 ho isa ho tse 25, empa qetellong ba batla ho ithuta le li-vaper tse nyane.
"Bongata ba batho ha bo tsebe hore matšoafo a hau a lula a hola le ho hola ho fihlela lilemong tsa hau tsa mashome a mabeli," ho boletse Stanojevic.
“E 'ngoe ea lintho tse re tšoenyang ke hore ka ho kenya matšoafo a rōna linthong tse chefo tse kang tse mouoane tatso le maro e fumanoang lisebelisoa tsa vape, re ka 'na ra thibela matšoafo ho hōla ho fihlela matla a 'ona nakong ena ea kholo. "
Ho hloleha ho finyella kholo e kholo ea matšoafo ho beha motho kotsing ea ho ba le mathata a ho hema hamorao.
Kaha litekanyetso li na le quantifiable, haholo-holo li batla basebelisi ba lisakerete tsa mofuta oa pod.
Ka lekhetlo le leng, barupeluoa ba tlameha ho nka leeto la metsotso e 40 ho ea laboratoring e khamphaseng ea Dalhousie University e Halifax, ho latela Stanojevic. Ba fuoa karete ea mpho ea $20.